کاغذ دیواری یا wallpaper به معنای گونه ای از پوشش دهنده های تزیینی دیوارهای ساختمانی است که به صورت رول و یا متری ساخته شده و پس از نصب اصولی بر روی دیوار مورد نظر، با توجه به طرح ساده و یا گرافیکی خود، تمایز خاصی را در مقابل چشمان مخاطب خلق می نمایند.
رول های کاغذ دیواری در عرض های ۵۰ ، ۷۰ ، ۱۰۰ و ۱۰۶ سانتیمتر تولید می گردند که معمولا طول هر رول ۱۰ متر می باشد. البته متداول ترین سایز، عرض ۵۳ سانتیمتر است که در ایران بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
تاریخچه کاغذ دیواری:
تاریخچه کاغذ دیواری در واقع از چین باستان آغاز میشود. برای این ادعا میتوان ۲ دلیل را مطرح نمود:
1- چینیها مخترع کاغذ بودند.
2- چینیها کاغذ برنج را ۲۰۰ سال پیش از میلاد بر دیوارهای خود میچسباندند.
گفته میشود که در قرن ۸ میلادی یک زندانی چینی راز کاغذ را بر عربها فاش نمود که در نتیجه آنها نیز دانش
کاغذسازی را به اروپا منتقل نمودند. پس از آن بسیاری از اروپائیان متمول به هنرمندان سفارش کاغذهای نقاشی
شده در ابعاد وسیع را جهت نصب بر دیوارهای منازل خود میدادند، اما کاغذ دیواری واقعی با پیدایش صنعت چاپ
متولد شد. در دوران رونسانس، کاغذ دیواری که با استفاده از تکنیک چاپ کلیشه چوبی تولید میشد، در میان
اشراف اروپا محبوبیت یافت. از زمان قرون وسطی، طبقه تراز اول جامعه عادت به نصب فرشینههای تزئینی بر
دیوارهای منازل خود داشتند. این فرشینههای تزئینی هم به اتاق رنگ میداد و هم به عنوان لایهای عایق میان دیوار
سنگی و فضای داخلی عمل میکرد و در نتیجه گرمای درون اتاق را حفظ مینمود.
با این همه این فرشینهها بسیار گرانقیمت بودند. از اینرو تنها افراد فوقالعاده ثروتمند توانایی تهیه آنها را داشتند.
طبقه نیمه مرفه که یا به دلیل قیمت گزاف و یا جنگهایی که تجارت بینالمللی را متوقف میکرد توان خرید این
فرشینهها را نداشتند، برای روح دادن به اتاقهایشان به کاغذ دیواری روی آوردند.
کاغذ دیواریهای اولیه طرحهایی مشابه تصاویر فرشینهها داشتند و گاهی اوقات ورقهٔ بزرگ کاغذی همانند
فرشینهها به صورت آزاد بر روی دیوار نصب میشد و گاهی نیز همچون سیستم امروزی آنرا بر دیوار میچسباندند.
معمولاً تصاویر چاپی به جای آنکه قاب شده و بر دیوار نصب شوند، بر دیوار چسبانده میشدند و احتمالاً ابعاد بسیار
بزرگ این تصاویر چاپی که چند ورقهای نیز بودند صرفاً به منظور چسبانده شدن بر دیوار تولید میشدند.
برخی از هنرمندان سرشناس چنین آثاری خلق میکردند. از جمله «آلبرشت دورر» که هم در زمینه چاپ تصاویر بزرگ
و هم چاپهای تزئینی جهت آویختن بر دیوار فعالیت میکرد.
بزرگترین تصویر چاپی «طاق نصرت» بود که به سفارش مکسیمیلیان اول امپراتور روم مقدس در سال ۱۵۱۵ چاپ و
تکمیل شد. این کاغذ دیواری ابعاد عظیم ۳٫۵۷ در ۲٫۹۵ متر را داشت و از ۱۹۲ ورق کاغذ تشکیل شده بود و در چاپ
دوره اول آن ۷۰۰ کپی از آن تولید شد تا پس از رنگ آمیزی دستی، در قصرها و به خصوص سالنهای اجتماعات شهری
آویخته شود.
نمونههای اندکی از الگوهای تکرار شوندهٔ کاغذ دیواریهای اولیه به جا ماندهاست، اما تعداد زیادی از کلیشههای
اصلی که نمایانگر الگوهای تزئینی آن زمان میباشند هنوز هم در دسترس است.
انگلستان از کشورهای پیشرو در صنعت کاغذ دیواری محسوب میشود. قدیمیترین نمونهٔ به جا مانده از کاغذ
دیواری در انگلستان که در لندن به چاپ رسیده بوده به سال ۱۵۰۹ برمی گردد.
استفاده از کاغذ دیواری بعد از دوران تکفیر هنری هشتم از سوی کلیسای کاتولیک بسیار رایج شد، زیرا این امر
موجب قطع روابط سایر کشورها با انگلستان و در نتیجه جلوگیری از صدور فرشینه به آن کشور شد. از آنجا که
انگلستان خود در تولید فرشینه مهارتی نداشت، اشراف و نجیب زادگان به کاغذ دیواری روی آوردند.
در دوران حکومت الیور کرامول تولید کاغذ دیواری از سوی دولت مذهبی عملی بیهوده به شمار آمد و متوقف شد اما
با بازگشت چارلز دوم دوباره متمولین متقاضی کاغذ دیواری شدند.
حکومت کرامول، فرهنگی کسالت بار را بر مردم تحمیل کرده بود، از این رو پس از مرگش مردم به خرید وسایل خانگی
رفاهی که در دوران وی ممنوع شده بود روی آوردند.
در اواسط قرن هجده بریتانیا به اولین تولیدکننده و صادر کننده کاغذ دیواری در اروپا تبدیل شده بود.
در اوائل قرن نوزدهم با توسعه چاپ توسط نیروی بخار، تولیدکنندگان کاغذ دیواری در انگلستان موفق به تولید انبوه
آن شدند که این امر به کاهش قیمت و در نتیجه قابل خرید شدن آن توسط طبقه متوسط انجامید.
در آن زمان کاغذ دیواری به عنوان وسیلهای ارزان و مؤثر جهت روح بخشیدن به اتاقهای تاریک و تنگ طبقه کارگر از
محبوبیت ویژهای برخوردار شد. با شروع قرن بیستم کاغذ دیواری یکی از رایجترین اقلام مورد استفاده در منازل
دنیای غرب گردید.
ورود این محصول به ایران به دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار بازمیگردد. وی که علاقهای خاص به شیوههای
معماری و هنر مغرب زمین داشت، در زمان نوسازی کاخ گلستان با پوشاندن دیوارهای آن کاخ توسط کاغذ
دیواریهای وارداتی از زمره نخستین افرادی شد که باب ورود این محصول به ایران را گشودند.
مواد تشکیل دهنده ی کاغذ دیواری:
کاغذ دیواری از منسوج نبافته (نان وون):مواد تشکیل دهندهٔ کاغذ دیواری غیر بافته شده از مخلوط الیاف فیبر
سلولوزی بلند و الیاف نساجی در دستگاه کاغذ تولید شده است. این شبکه به وسیلهٔ مواد آکرلیک تقویت شده و به
کمک رنگدانهها یک نوع تاری ایجاد میکنند. افزودنیهای خاص هم جهت ایجاد رطوبت، استحکام و قدرت جذب مورد
استفاده قرار میگیرند. غیر بافته شدهها موادی را ایجاد کردند که از لحاظ ابعاد و اندازه تغییر شکل نمیدهد؛ بنابراین
رطوبت مانند چسبی عمل میکند که بتوان کاغذ را بر روی دیوار نصب نمود. این تکنیک بسیار در وقت نصاب صرفه
جویی نموده و نصاب دیگر نیازی به دوباره چسب زدن کاغذ دیواری و منتظر ماندن برای تکهٔ بعدی حین نصب ندارد.
کاغذهای غیر بافته شده نصب بسیار آسانی دارند و دوباره نیز قابل استفاده میباشند. زیرا حالت خود را به خاطر
مواد چسبندهای که در پشت کاغذ هست از دست نمیدهند، مواقعی که نیاز به برداشتن کاغذ جهت انجام برخی
امور مانند تعمیر سیستم تأسیسات و برق که پشت کاغذ در دیوار تعبیه شدهاند است، میتوان کاغذ را از دیوار جدا
نموده و دوباره نصب نمود.
کاغذ با روکش وینیل: این کاغذ دیواری مادهای کاغذی دارد که بر روی آن رویهٔ طرح دار با نمونهٔ وینیل آکرلیک و یا
پلی وینیل کلراد (پی وی سی) اسپری و یا روکش شده است. این نمونه از از کاغذها در دستهٔ کاغذهای با قابلیت
شستشو و ضد لک طبقهبندی می شوندو برای اکثر فضاها قابل استفاده میباشند. این نمونه از نمونهٔ سادهٔ آن
بسیار در برابر چربی و رطوبت مقاوم تر است و حتی برای استفاده در آشپزخانه ها نیز مناسب است.
روکش پارچهای: این کاغذ دیواری یک مادهٔ سبک وینیل از آکرلیک و یا وینیل مایع دارد. لایهٔ طرح دار آن روی این
روکش چاپ شده است. عموماً این کاغذ سبکتر است و برای استفاده در فضاهایی که رطوبت کمتری دارند مانند
نشیمن مناسب است.
کاغذ با وینیل سخت و جامد: این نوع از کاغذ دیواریها یک لایهٔ کاغذی لمینیت شده توسط یک روکش وینیلی جامد
پوشش میدهد.
این نمونه کاغذها از آنجاییکه سطح طرح دار آنها روکش وینیلی بسیار قوی دارند کاملاً مقاوم هستند. این کاغذها هم
در دستهبندی کاغذهای قابل شستشو و قابل کنده شدن قرار میگیرند. کاغذی با روکش وینیل جامد یا سخت در
بسیاری از محیطهای خانه که ممکن است رطوبت و چربی و لکه بگیرد قابل استفاده میباشد اما جهت استفاده در
کارگاهها و انباریها و محیطهایی که تماس فیزیکی با کاغذ ایجاد میشود مناسب نمیباشند.
کاغذهای وینیل فابریک بک:در این کاغذها لایهای پوشیده از وینیل سخت روی سطح دکوراتیوشان لمینیت شده
است. انواع اصلی آن در زیر معرفی شدهاند:
وینیل سخت یا جامد: این کاغذ شامل یک نوار وینیلی است که بر روی لایهٔ پارچهای یا کاغذی لمینیت شده است؛ و
عموماً بسیار مقاوم تر از نمونههایی است که در بالا به آن اشاره شد زیرا وینیل از نوع جامد است و از نوع مایع آن
استفاده نشده است. این گونه کاغذها برای مشتریانی که به دنبال کاغذ صد در صد قابل شستشو، ضد لک و مقاوم
میگردند مناسب است.
کاغذی: این نمونه از کاغذها اشاره دارد به انواع کاغذ دیواریهایی که پایهٔ کاغذی دارند که سطح طرح دار بر روی
آنها چاپ میشود. درست است، کاغذها روکش نشدهاند، اما برخی روکشی دارند که بر روی جوهر کشیده شده و
از آن محافظت میکند.
کاغذهای وینیلی نون وون (غیر بافته شده): این کاغذها از یک کاغذ نون وون با یک صفحهٔ وینیلی تشکیل شدهاند.
زیرا آنها در مقابل آب بسیار مقاوم و غیرقابل نفوذ هستند، عمدتاً از این کاغذ میتوان در حمام و آشپزخانه استفاده
نمود.
منبع : فروشگاه آرتاردکور